İnsan ve Öz - Sartre

“Dostoyevski, Tanrı olmasaydı her şey mubah olurdu, diye yazmıştı. Gerçekten de, Tanrı yoksa her şey mubahtır, hiçbir şey yasak değildir. Bu demektir ki, insan kendi başına bırakılmıştır. Ne içinde dayanacak bir destek vardır, ne de dışında tutunacak bir dal. Artık, hiçbir özür, dayanak bulamayacaktır yaptıklarına. Varoluş özden önce gelince, verilmiş ve donmuş bir insandan söz edilemez. Önceden belirlenmiş, donmuş bir doğa açıklanamazdır. Başka bir deyişle, gerekircilik, kadercilik yoktur burada, kişioğlu özgürdür, insan özgürlüktür”

Sartre, J. P. (2005). Varoluşçuluk (çev. A. Bezirci). İstanbul: Say Yayınları.

Bu paragrafı okuyunca şu soruyu soruyorum, doğaya (insan doğası değil, doğaya) uygun davranmak, yani Stoacılık bu sorunu aşmak anlamına gelmez mi? Sartre de nesneler aleminde özgür bir birey var ve nesnelere anlam veremiyor. Oysa Stoa nesneler alemine bir anlam yükleyecektir.

Demek ki Sartre, hapishanedeki bireyleşmiş insana şunu söylerdi: Seni affedecek kimse kalmadı! Sartre şiddetli bir cezalandırma arzusudur. Tragedya'dan gelen fakat Tragedya'nın özü olmayan arzudur. Dünya Savaşının tanıklığıdır.